ضرورت رعایت همه جانبه حقوق اقلیت های قومی توسط مقام های ایرانی
شیرین عبادی، مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل 2003 در ادامه گزارش
های ماهانه خود، به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه دی1391 پرداخت.
خانم عبادی در مقدمه گزارش ماه آذر1391 به موضوع اقلیت های قومی در ایران
پرداخته است. این مدافع حقوق بشر در گزارش خود با اشاره به صدور حکم
اعدام برای هشت نفر از شهروندان عرب و کرد ایرانی، از اینکه پاسخ درخواست
های آنان، گلوله و زندان است ابراز تأسف کرده است.
خانم عبادی همچنین در گزارش خود با اعلام خطر نسبت به رشد جوانه های
جدایی طلبی، توجه مقامات مسئول جمهوری اسلامی ایران را به حفظ و رعایت
همه جانبه حقوق اقلیت های قومی جلب کرده است.






برنده جایزه صلح نوبل 2003 در ادامه گزارش خود که به دو زبان فارسی و
انگلیسی منتشر می شود، در سه بخش "حقوق مدنی و سیاسی"، "حقوق اقتصادی و
اجتماعی" و "میراث فرهنگی و محیط زیست" به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران
پرداخته است. به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه دی
1391 شیرین عبادی که در اول بهمن ماه منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه دی 1391
مقدمه
اقلیت های قومی در ایران سال ها مورد بی مهری حکومت جمهوری اسلامی ایران
بوده اند و فعالان مدنی و سیاسی آنها به بهانه های واهی دستگیر و در معرض
شدیدترین مجازات ها قرار می گیرند. در ماه گذشته 19 نفر در ایران اعدام
شده اند که شش نفر آنها از میان اقلیت های قومی بوده اند. همچنین در این
ماه، حکم اعدام 5 نفر به اسامی هاشم شعبانی نژاد، هادی راشدی، محمد علی
عموری نژاد، سید یابر البوشوكه و سید مختار البوشوكه صادر شد که از عرب
های ایرانی هستند. حکم اعدام زانیار مرادی و لقمان مرادی که از کردهای
ایرانی هستند نیز قطعی شد و هر لحظه خطر اجرای آن می رود.
اقلیت های قومی بر خلاف اصل پانزده قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از
تدریس زبان و ادبیات خود محروم هستند؛ این در حالی است که در ماه گذشته،
مدیر کل آموزش و پروش استان کرمانشاه نیز در بخشنامه ای نه فقط تدریس
بلکه محاوره گویش محلی را در محیط های آموزشی ممنوع اعلام کرد.
اقلیت های قومی که اکثرا در استان های مرزی ایران به سر می برند، از
تبعیض اقتصادی و اداری نیز گله مند هستند که متاسفانه پاسخ درخواست های
بر حق آنان گلوله و زندان است.
ادامه این شرایط می تواند بر بحران های موجود در ایران بیافزاید، به خصوص
آنکه غالب اقلیت های قومی در ایران، سنی هستند. بنابراین ادامه این وضعیت
می تواند در شرایطی که به اختلافات بین شیعه و سنی در منطقه خاورمیانه
دامن زده می شود، مورد سوء استفاده های سیاسی نیز قرار گیرد. از همین رو
با اعلام خطر نسبت به رشد جوانه های جدایی طلبی که خود می تواند باعث
بروز تنش های شدید اجتماعی و سیاسی شود، توجه مقامات مسئول جمهوری اسلامی
ایران را به حفظ و رعایت همه جانبه حقوق اقلیت های قومی جلب می کنم و
یادآور می شوم که کشور ایران فقط متعلق به شیعیان فارس زبان نیست بلکه به
تمامی ایرانیان اعم از کرد، ترک، عرب، بلوچ، فارس و لر تعلق دارد.
علاوه بر مطالبی که در بالا بیان شد، خلاصه ای از وضعیت نقض حقوق بشر در
ایران در دی ماه ۱۳۹۱ در پی می آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که
در سایت ها و رسانه های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در
سه بخش و به 2 زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه دی 1391
بخش اول – حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش
1) در این ماه 11 نفر بازداشت شدند که برخی پس از چند روز با وثیقه آزاد
شدند. بازداشت شدگان عبارتند از: سیروان حسین پناهی- فعال مدنی- ورویر
آوانسیان- کشیش کلیسای خانگی-، منصور دشتبان- شهروند اصفهانی-، محمد
توکلی- عضو کانون صنفی معلمان کرمانشاه-، منیژه بهلولی- وکیل دادگستری-،
امیر چمنی- فعال دانشجویی-، شیرزاد حسین پناهی، فایق حسین پناهی، محمد
خطیبی، آیت مهرعلی بیگلو- فعال مدنی-، آزاد رسول نژاد- معلم و دانشجو-.
2) مهدی تحققی- عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران- برای گذراندن
یکسال زندان، مسعود لدنی- عضو شورای فعالان ملی – مذهبی در خوزستان برای
گذراندن دوسال زندان و یوسف ندرخانی- شهروند مسیحی- برای گذراندن ۳ سال
زندان، روانه زندان شدند.
3) محمد حسین کروبی- فرزند مهدی کروبی- به ۶ ماه حبس تعزیری که برای پنج
سال به حال تعلیق درآمده است، مختار الیاسی، کمال خضری و یوسف عبدی هر یک
به یک سال حبس، دلاور بادکان به شش ماه حبس، کیوان احمدی به چهارسال حبس،
عزیزه شفیعیان (حیدرزاده) به یک سال حبس تعزیری، ۵ سال حبس تعلیقی و ۵
سال ممنوعیت خروج از کشور، علی اکبر باغانی-دبیر کل کانون صنفی معلمان
ایران- به یک سال حبس تعزیری و ۱۰ سال تبعید به شهرستان زابل،سیدحسین
رونقی ملکی به دو سال حبس تعزیزی، بهروز علویب به دو سال و سه ماه حبس
تعزیزی، حمیدرضا مسیبیان به دو سال و شش ماه حبس تعزیزی، واحد خلوصی به
دو سال حبس تعزیزی، بهرام شجاعی به دو سال حبس تعزیزی، فرید روحانی،
سیدحسن رونقی ملکی، شایان وحدتی، مسعود وفابخش، هومن طاهری، سپهر صاحبان،
دانیال حسنی، علی محمدی، مرتضی اسمائیل‌پور، محمد ارجمندی راد،
محمداسماییل سلمان‌پور، محمدامین صالحی، محسن صامعی، میلاد پناهی پور و
امیر روناسی هر کدام به به شش ماه حبس تعزیزی محکوم شدند. همچنین دادگاه
تجدید نظر حکم یک سال حبس در زندان مشهد و پانزده سال نفی بلد (تبعید) به
مشهد را برای هانی یازرلو و حکم ۹ ماه حبس امین روغنی- فعال دانشجویی- و
حکم 8 ماه حبس علی شریعتی - وبنگار و فعال اجتماعی- را تایید کرد.
4) وضعیت برخی زندانیان سیاسی- عقیدتی همچنان نامناسب گزارش می شود که از
جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد: محمد سیف زاده- عضو شورای عالی
نظارت کانون مدافعان حقوق بشر-، محمد صائمی، اسدالله هادی و اصغر قطان به
دلیل خودداری از پوشیدن لباس فرم زندان، با ممانعت مسئولان زندان از
اعزام به بیمارستان روبرو شدند. ادامه درمان مصطفی تاج زاده- عضو جبهه
مشارکت ایران اسلامی و مصطفی دانشجو- زندانی سیاسی- در مراکز درمانی
معتبر، به دلیل مخالفت مقام های مسئول ناتمام ماند. همچنین اسماعیل
برزگری در اعتراض به چگونگی رسیدگی به وضعیت درمانش، اعتصاب غذای خشک
کرد. محمد صادق هنرور شجاعی نیز با وجود نیاز به تکمیل درمان، به زندان
بازگردانده شد.
5) صالح‌الدین مرادی، بهزاد نوری، فرزاد درویش و فرزانه نوری-4 تن از
دراویش- و سعید مدنی- عضو شورای فعالان ملی- مذهبی محاکمه شدند.
6) مهدی خزعلی بار دیگر از بند عمومی 350 به انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین
منتقل شد. او همچنان حسب اطلاع خانواده اش در اعتصاب غذا و در وضعیت جسمی
نامناسبی بسر می برد.
7) فائزه هاشمی که در زندان بسر می برد، پس از پس از تفهیم اتهام جدید به
مدت دو روز به زندان انفرادی فرستاده شد.
8) نیروهای امنیتی از برگزاری مراسم های ختم برای مادر نسرین ستوده و پدر
زهرا رهنورد در مساجد مرکز تهران، ممانعت به عمل آوردند.
9) تعدادی ازمعترضان به نتایج آزمون وکالت بازداشت و پس از مدتی با قید
وثیقه آزاد شدند.
10) یکی دیگر از موارد نقض حقوق بشر، تهدید و مجازات غیرعادلانه بستگان
زندانیان سیاسی است که مبادرت به اطلاع رسانی در خصوص عضو زندانی خانواده
خود کرده اند. زهرا و محمد صالح خزعلی، فرزندان مهدی خزعلی برای بازجویی
و ارائه پاره‌ای توضیحات به دادسرای مقدس زندان اوین احضار شدند.همچنین
همچنان مأموران امنیتی مانع تماس تلفنی دختران میرحسین موسوی و زهرا
رهنورد با پدر و مادرشان می شوند.
11) محمد تقی کروبی- فرزند مهدی کروبی-، سید احمد رونقی ملکی، جمال
عاملی، علی عباسی، اکبر امینی و محمد فرید به دادسرا احضار شدند.
12) بیت آیت الله سید صادق شیرازی پس از سخنرانی او در عزاداری امام حسین
تحت فشار نیروهای امنیتی قرار گرفت. بر این اساس جعفر غفوری، نماینده آیت
الله شیرازی در مشهد به همراه فرزند 7 ساله اش و عاصی- نماینده آیت الله
شیرازی در یزد-، فدایی، نماینده موسسه رسول اکرم (موسسه تنظیم و نشر آثار
آیت الله سید صادق شیرازی) بازداشت شدند. همچنین مصطفی محمدی مدیر شبکه
تلویزیونی امام حسین (وابسته به بیت آیت الله سید صادق شیرازی) به دادسرا
احضار شد.
13) ابوالفضل قدیانی، عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران بر خلاف
قوانین، برای ادامه تحمل حبس، به زندان قزل حصار منتقل شده است و در بین
زندانیان عادی بسر می برد.
ب- وضعیت فعالان فرهنگی، کتاب و مطبوعات، نویسندگان و روزنامه نگاران
1) رحیم سرکار و محمد کیمیایی، سردبیر و همکار هفته نامه حدیث قزوین
بازداشت شدند. همچنین دفتر هفته نامه حدیث قزوین پلمپ شد و برخی از
همکاران این نشریه برای مدت سه ساعت بازداشت شدند.
2) آریا آرام نژاد- هنرمند- جهت اجرای حکم 91 روز حبس، به زندان منتقل
شد.
3) رئیس ستاد اجرایی و مدیر مسئول روزنامه یالثارات به دادگاه احضار
شدند. همچنین هیات منصفه دادگاه مطبوعات، مدیران مسوول روزنامه‌های
«بامداد» و «اتفاق نو» را مجرم دانست.
4) شیوا ارسطویی، نویسنده و مترجم گفت که مسئولان وزارت ارشاد از سال
١٣٨۶ تاکنون برای هیچ یک از آثارش مجوز انتشار صادر نکرده‌اند.
5) نام بهرام بیضایی از مجموعه مستند «فرش ایرانی» حذف شد.
6) اجرای کنسرت گروه «آوای مهربانی» لغو شد.
7) رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی فرماندهی انتظامی آذربایجان‌شرقی گفت
که 41 باب مغازه به دلیل فروش محصولاتی که ضد فرهنگی می نامید در تبریز
پلمب شد.
8) معاون اجتماعی پلیس امنیت اخلاقی ناجا مدعی شد که باندی متشکل از پنج
نفر به اتهام فعالیت‌های زیرزمینی که غیر فرهنگی می نامید، دستگیر شدند.
همچنین برای آزادی روزبه بمانی، افشین مقدم، علیرضا افکاری، افرادی که به
اتهام سرودن ترانه و آهنگسازی برای خوانندگان مقیم امریکا بازداشت شده
بودند، قرار وثیقه صادر شد.
9) معاون فرهنگی ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان از
تفکیک جنسیتی حدود ده هزار کلاس در دانشگاه‌های استان اصفهان تاکنون خبر
داد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
1) در ماه دی تعداد 19 نفر اعدام شده اند: بهرام احمدی، اصغر رحیمی،
بهنام رحیمی، محمد ظاهر بهمنی، کیوان زند کریمی، هوشیار محمدی اعدام
شدند. رسانه های خبری از عضویت این افراد در یک گروه سلفی خبر دادند.
علیرضا مافیها و محمد علی سروری در تهران و در ملاء عام اعدام شدند.
رسانه های وابسته به ایران اتهام آنها را سرقت همراه با زورگیری اعلام
کردند. «م ـ ش» و «م ـ ف» در سمنان، «م ـ ع ـ الف» در یزد، «م- م»، اهل
افغانستان و «محمد- ا» و «موسی- ش»، در ارومیه اعدام شدند. رسانه های
وابسته به دولت ایران اتهام آنان حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند.
«ع ـ ب»، «ر ـ د» و «ن ـ ب» در یزد اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت
ایران اتهام آنها را تجاوز به عنف اعلام کردند. همچنین دادستان عمومی و
انقلاب مشهد از اجرای حکم اعدام یک نفردر مشهد و یک نفر دیگر در سبزوار
خبر داد. دادستان عمومی و انقلاب مشهد اتهام افراد اعدام شده را تجاوز به
عنف اعلام کرد.
2) حکم اعدام هاشم شعبانی نژاد- وبلاگ نویس و دبیر-، هادی راشدی- دبیر-،
محمد علی عموری نژاد- وبلاگ نویس-، سید یابر البوشوكه و سید مختار
البوشوكه ابلاغ و حکم اعدام رضا ملازاده- زندانی سیاسی کرد- از سوی دیوان
عالی کشورتایید شد. همچنین رئیس شعبه دوم دادگاه انقلاب کرمان از صدور
حکم اعدام برای هشت نفر خبر داد. این مقام قضایی اتهام آنان را حمل و
نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. روابط عمومی دادگستری استان اردبیل نیز از
صدور حکم اعدام برای یک نفر خبر داد. دستگاه قضایی اتهام این فرد را
تجاوز به عنف اعلام کرد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
1) وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود. بر اساس محاسبات
بانک مرکزی، نرخ تورم در آذرماه با رشد ۱.۳ درصدی نسبت به آبان ماه به
۲۷.۴ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که براساس آمار مرکز آمار
ایران، میانگین قیمت هر متر مربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی در
تهران دو میلیون و ۶۲۹ هزار تومان است و رئیس انجمن انبوه سازان کشور نیز
از افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت مصالح ساختمانی خبر داده است.
2) در خصوص وضعیت کارگران می توان به موارد زیر اشاره کرد: حقوق 2۴ کارگر
رسمی كارخانه ابر صنعتی ایران، مدت ۲۱ ماه به تعویق افتاده است و ۳۰۰
کارگر کارخانه «همگام خودرو آسیا» که کارگران شاغل در آن، چهار ماه حقوق
معوقه دارند و۵۰ کارگر کارخانجات آلومتک و آلومراد قزوین اخراج شدند.
همچنین در پی بیکاری ۲۰۰ کارگر مشمول مقرری بیمه بیکاری کارخانه ذوب آهن
غرب ایران (کوره بلند)، ۱۶۲ کارگر تعدیل شده این واحد هنوز موفق به
دریافت مقرری بیمه بیکاری نشده‌اند. دبیر و نائب رئیس کانون سنگ ایران
نیز از تعدیل 15 هزار نفر نیرو در صنعت سنگ خبر داد.
3) محمد مولانایی، عضو کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل های کارگری
بازداشت شد.
4)علی نجاتی، عضو هیات مدیره سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه مورد بازپرسی
و محاکمه قرار گرفت.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در دی ماه نیز همچنان نشان
از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.
1) مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل دفتر وزارتی از مرگ ۴۴۶۰ نفر در یک سال
گذشته بر اثر آلودگی هوای تهران خبر داد.
2) سایت رسمی مجلس شورای اسلامی ایران با هشدار نسبت به خشک شدن کامل
دریاچه ارومیه٬ از تخلیه ساکنان ۵۰ روستای اطراف این دریاچه خبر داد.
3) آب شرب و کشاورزی در 24 روستای چهارمحال‌بختیاری به نفت آلوده شد.
4) رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران از تحت فشار بودن افرادی که
دلایل شیوع سرطان را اطلاع رسانی می‌کنند، خبر داد.
خاتمه
در پایان این گزارش ماهانه توجه مقام های مسئول جمهوری اسلامی ایران را
به این نکته جلب می کنم که توجه به وضعیت اقلیت های قومی و فرهنگی، اولین
گام برای رفع بحران های اجتماعی و خروج از بن بست سیاسی در شرایط کنونی
است.
شیرین عبادی
مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل 2003
اول بهمن 1391
توضیح: علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش
به سایت ها و خبرگزاری های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران
(ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)،
خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت های کانون
مدافعان حقوق بشر، جرس، الف، کمیته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی،
بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی
حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی،
رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.
<http://www.humanrights-ir.org/php/view.php?objnr=838>